วัฏจักรคาร์บอน คือ คืออะไร

วัฏจักรคาร์บอน (Carbon Cycle) คือ กระบวนการที่คาร์บอนเคลื่อนย้ายระหว่างสภาวะต่างๆ ในโลก เช่น แอกโคสได้เเล้วเกิดเม็ดฝนขังลงสู่แอทมอสเฟียร์, ภาวะเเอต๋อสเฟียร์ผลิตเป็นต้น โดยในวัฏจักรนี้ มีการเคลื่อนย้ายคาร์บอนระหว่างอินทรีย์และอนินทรีย์ โดยในอินทรีย์จะมาจากสิ่งมีชีวิต ซึ่งเลี้ยงด้วยกระบวนการสัมบูรณ์แสงซึ่งเราจะเรียกมันว่า คาร์บอนอินทรีย์

กระบวนการของวัฏจักรคาร์บอนสามารถแบ่งออกเป็นสองส่วนหลักได้ดังนี้

1. วัฏจักรคาร์บอนในอินทรีย์ที่มีชีวิต: คาร์บอนในอินทรีย์ที่มีชีวิต (organic carbon) เป็นคาร์บอนที่ถูกถอดออกจากอารมณ์คาร์บอนไดออกไซด์ ตัวอย่างเช่น ผลิตภัณฑ์น้ำมันจากพืช และสิ่งมีชีวิตอื่นๆ เมื่อสิ่งมีชีวิตเผาไหม่ คาร์บอนในอินทรีย์ที่มีชีวิตจะเปลี่ยนเป็นคาร์บอนไดออกไซด์ที่ออกมาในรูปของก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ (CO2) โดยกระบวนการเรียกว่าการหายใจ เมื่อพืชและสัตว์หายใจ คาร์บอนไดออกไซด์ก็จะถูกเผาไหม้และปล่อยกลับเข้าสู่บรรยากาศ โดยการเผาไหม้ของไม้เป็นต้นจะเป็นตัวอย่างของกระบวนการเรียกว่าการเผาสิ่งที่หายใจ เพียงแค่ที่จะมีการนำคาร์บอนที่สร้างขึ้นไปใช้ใหม่ก็เพียงพอ

2. วัฏจักรคาร์บอนในอินทรีย์ที่ไม่มีชีวิต: คาร์บอนในอินทรีย์ที่ไม่มีชีวิต (inorganic carbon) หมายถึงคาร์บอนที่ตกค้างในระบบถังของโลก ซึ่งมีสองรูปแบบหลัก คือ ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ (CO2) และแคลเซียมคาร์บอเนต (CaCO3) โดยเราสามารถพบก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ด้วยตาเปล่าในบรรยากาศ เช่น เมื่อพืชและสัตว์ผ่านกระบวนการการหายใจ และยังพบในรูปของน้ำแข็งบนยอดเขาสูงใหญ่หรือถล่มเขาล่อน ในขณะเดียวกัน แคลเซียมคาร์บอเนต (CaCO3) เป็นรูปของคาร์บอนที่สะสมอยู่ในแหล่งซึ่งปลอดจากแสงและออกซิเจน เช่น รอยยิ้มของชายแดนภูเขาสวิงเวียง